In het kader van de Vredesweek presenteert de Pletterij de documentaire ‘Hajo, een Joodse Vluchteling’. De documentaire wordt vertoond en na afloop is er een gesprek met de maakster Jacqueline de Bruijn, schrijfster Anja Meulenbelt en Jaap Hamburger van Een ander Joods geluid.

Het bijzondere verhaal, dicht op de huid gefilmd, brengt in beeld hoe een veertienjarige Duits Joodse jongen zijn leven in Nederland doorbrengt nadat zijn ouders hem op de trein van Duitsland naar Nederland hebben gezet. Nederland had de grenzen gesloten voor de vluchtelingen uit Duitsland maar na de Kristallnacht, november 1938, mochten er 1500 Joodse kinderen met kindertreinen naar binnen komen. De dan veertienjarige Hajo is één van hen. Op het eind van zijn leven gaat hij terug naar de huizen waar hij als vluchtelingenkind woonde en herleest hij de brieven die hij aan zijn ouders schreef. Zijn ervaring als vluchteling in Nederland heeft een grote impact gehad op de rest van zijn leven.

Hajo Meyer komt in het Zeehuis in Bergen aan Zee terecht waarna nog diverse andere tehuizen volgen waaronder het dommelhuis in Eindhoven. Naast immense eenzaamheid was zijn grootste frustratie de onmogelijkheid om onderwijs te krijgen want hij mocht niet werken en niet naar school. Zijn redding, bleek later, was het werkdorp Wieringermeer. Hajo bezoekt zijn vluchtelingen-huizen en herleest brieven die hij in die periode aan zijn ouders schreef. Door middel van foto’s en archief reizen we terug naar het verleden en wordt een vergeten geschiedenis weer levend. Bij de bezoeken komen ook de emoties van Hajo weer boven. Hij vertelt over zijn antisemitische verzorgsters en hoe hij midden in de nacht uit frustratie op het dak gaat zitten.

Het leven als vluchtelingenkind heeft Hajo nooit losgelaten. Op het moment dat er op een 4 mei herdenking in Slootdorp gevraagd wordt of hij iets te zeggen heeft op de 4mei-leuze Vrijheid geef je door, veert hij op en zegt: “Ja, en dat betekent dat je zorgt dat vluchtelingen een goed leven krijgen en niet zoals toen en nu gebeurt.” Het recht op onderwijs was voor Hajo Meyer van levensbelang Hij had zelf onder de meest extreme omstandigheden voor gestreden om toch nog wat te kunnen leren. Hayo vond het essentieel dat vluchtelingen goed opgevangen werden, onderwijs krijgen en het recht hebben om te kunnen werken.

Na de oorlog is Hajo Meyer gepromoveerd in de theoretische natuurkunde en gaan werken bij Philips, uiteindelijk als directeur van het natuurkundige laboratorium. Na zijn werkzame leven is hij in het bestuur gekomen van de stichting Een Ander Joods Geluid waar hij zich inzette voor Palestijnse vluchtelingen, in wie hij zich herkende.

De documentaire is recent gemaakt door regisseur Jacqueline de Bruijn en geproduceerd door haar productiebureau Sjakmo.

Anja Henriëtte Meulenbelt (Utrecht, 6 januari 1945) is een Nederlands publiciste, schrijfster en politica. Haar roman De schaamte voorbij maakte haar tot een kopstuk van de tweede feministische golf. Tussen 2003 en 2011 was zij lid van de Eerste Kamer voor de SP.

Jaap Hamburger is voorzitter van Een Ander Joods Geluid. Een Ander Joods Geluid is een actiegroep, die zich – juist uit verbondenheid met het lot en het voortbestaan van Israël – het politieke debat en de kritische meningsvorming over Israël en de bezette gebieden ten doel stelt. Dit zonder te tornen aan het bestaansrecht van de staat Israël.